ตำบลกุดธาตุ เป็นตำบลหนึ่งตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอำเภอหนองนาคำ จังหวัดขอนแก่น
อาณาเขต
ตำบลกุดธาตุมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับองค์การบริหารส่วนตำบลศรีบุญเรือง, เทศบาลตำบลจอมทอง (อำเภอศรีบุญเรือง)
- ทิศใต้ ติดต่อกับเทศบาลตำบลหนองนาคำ
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับองค์การบริหารส่วนตำบลทรายทอง (อำเภอศรีบุญเรือง)
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับองค์การบริหารส่วนตำบลเขาน้อย (อำเภอเวียงเก่า)
ประวัติ
การพบร่องรอยอดีตอีกแห่งของตำบลกุดธาตุ คือ กุดธาตุ หรือธาตุดูกญาคู ซึ่งตั้งอยู่ที่บ้านกุดธาตุ หมู่ที่ 2 ตำบลกุดธาตุ เป็นโบราณสถานพระธาตุขนาดเล็กก่ออิฐสอปูนเป็นพระธาตุทรงสี่เหลี่ยมสภาพชำรุดหักพัง ส่วนฐานปูนสึกกร่อนมองเห็นอิฐเปลือย ส่วนยอดหักหายไป คาดว่าเป็นธาตุเจดีย์ที่สร้างไว้ในช่วงวัฒนธรรมล้านช้าง (ราวพุทธศตวรรษที่ 22-24) เป็นที่ตั้งของชุมชนสมัยนั้น ปัจจุบันขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแล้ว ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 57 วันที่ 22 ตุลาคม 2483 แต่เดิมแต่ก่อนนั้น ตำบลกุดธาตุ เป็นชุมชนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ มีอายุระหว่าง 3,500 – 4,000 ปี โดยมีการขุดค้นพบเครื่องปั้นดินเผา เครื่องมือหินรูปต่างๆ และหลุมฝังศพจำนวน 115 หลุม เป็นโครงกระดูกมนุษย์หินยุคใหม่ เป็นเพศหญิง 2 โครง เพศชาย 2 โครง และเด็ก 11 โครง มนุษย์หินยุคใหม่รู้จักการเพาะปลูกข้าวแล้ว ซึ่งจากการขุดค้นพบแกลบข้าวในภาชนะ อีกทั้งยังรู้จักการเลี้ยงสัตว์ควบคู่กับการเพาะปลูก จากการขุดค้นยังพบอีกว่าแหล่งโบราณคดีโนนนกทาอยู่ในช่วงยุคสำริด ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการใช้โลหะ มีอายุราว 3,000 3,500 ปี กลุ่มคนในยุคนี้มีพัฒนาการด้านเทคโนโลยีขึ้นอีกระดับหนึ่งหนึ่ง คือ สามารถผลิตวัตถุจากโลหะสำริด มีการขุดค้นพบหัวขวานสำริด ใบหอก หัวลูกธนู และกำไลข้อมือ เป็นแหล่งโบราณคดีในยุคหินใหม่ มีลักษณะเป็นเนินเตี้ยๆ ขนาด 100 x 150 เมตร โดยกรมศิลปากรร่วมกับวิทยาลัยฮาวาย ร่วมกันขุดค้นระหว่างปี พ.ศ. 2509 2511 ซึ่งในปัจจุบันเป็นที่ตั้งของหมู่บ้านโนนนกทา หมู่ที่ 16 ตำบลกุดธาตุ แต่ในปัจจุบันยังมิได้ขึ้นทะเบียนโบราณสถาน
ชื่อ กุดธาตุ ได้ใช้ชื่อของบ้านกุดธาตุ ซึ่งมีที่มาจากกุดธาตุ หรือธาตุดูกญาคู เป็นชื่อของตำบลกุดธาตุ ขึ้นกับการปกครองของอำเภอภูเวียง จนกระทั่งเมื่อปี พ.ศ. 2537 ทางราชการได้แยกอำเภอภูเวียง ออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอ ชื่อ กิ่งอำเภอหนองนาคำ โดยรวมเอา 3 ตำบลด้านทิศเหนือ ได้แก่ ตำบลบ้านโคก, ตำบลขนวน และตำบลกุดธาตุ จึงทำให้ตำบลกุดธาตุ โอนย้ายมาขึ้นกับการปกครองกิ่งอำเภอหนองนาคำ โดยมีสภาพเป็น สภาตำบลกุดธาตุ ในขณะนั้น และเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2539 กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศเปลี่ยนแปลงฐานะ สภาตำบลกุดธาตุ ขึ้นเป็น องค์การบริหารส่วนตำบลกุดธาตุ อำเภอหนองนาคำ จนปัจจุบัน
องค์การบริหารส่วนตำบลกุดธาตุ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุดธาตุ ทั้งตำบล จำนวน 16 หมู่บ้าน ดังนี้
หมู่ที่ 1 บ้านกุดธาตุ, หมู่ที่ 2 บ้านกุดธาตุ, หมู่ที่ 3 บ้านหัวภู, หมูที่ 4 บ้านสะอาด, หมู่ที่ 5 บ้านสะอาด, หมู่ที่ 6 บ้านโนนลาน, หมู่ที่ 7 บ้านหัวนาหม่อ, หมู่ที่ 8 บ้านหนองแวง, หมู่ที่ 9 บ้านนาดี, หมู่ที่ 10 บ้านโคกนาฝาย, หมู่ที่ 11 บ้านดอนพระ, หมู่ที่ 12 บ้านกุดธาตุน้อย, หมู่ที่ 13 บ้านนาดี, หมู่ที่ 14 บ้านหนองแวง, หมู่ที่ 15 บ้านหัวนาหม่อ, หมู่ที่ 16 บ้านโนนนกทา
